โควิดสายพันธุ์ย่อยใหม่ดื้อต่อภูมิคุ้มกัน ติดเชื้อง่าย-แพร่ได้มากขึ้น
“นายแพทย์ธีระ” เผย โควิดสายพันธุ์ย่อยใหม่ ดื้อต่อภูมิต้านทานทั้งจากวัคซีน มีโอกาสที่จะเกิดการติดโรคได้ง่ายดายมากยิ่งขึ้นหรือแพร่กันได้เพิ่มมากขึ้น
รองศาสตราจารย์นพ.ธีระ วรธนารัตน์ ภาควิชาแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โพสต์เฟซบุ๊ก Thira Woratanarat ระบุว่า 29 พฤศจิกายน 2565… เมื่อวานทั่วโลกติดเพิ่ม 174,759 คน ตายเพิ่ม 778 คน รวมแล้วติดไป 646,366,341 คน เสียชีวิตรวม 6,637,358 คน
5 ลำดับแรก ที่ติดโรคสูงสุดเป็น ญี่ปุ่น ประเทศเกาหลีใต้ บราซิล ไต้หวัน รวมทั้งฝรั่งเศส
เมื่อวานนี้จำนวนติดโรคใหม่มีประเทศจากยุโรปรวมทั้งเอเชียครอบครอง 7 ใน 10 ลำดับแรก รวมทั้ง 13 ใน 20 ลำดับแรกของโลก
จำนวนติดโรคใหม่ในทุกวันของทั่วโลกเดี๋ยวนี้ มาจากทวีปเอเชีย รวมทั้ง ยุโรป รวมกันคิดเป็นร้อยละ 76.25 ของทั้งโลก ในระหว่างที่จำนวนการเสียชีวิตคิดเป็นร้อยละ 74.93
…ลักษณะสายพันธุ์ย่อยในประเทศออสเตรเลีย
Esterman A. ได้เผยแพร่เนื้อหาเกี่ยวกับโควิด-19 ที่ระบาดในประเทศออสเตรเลียในช่วงเวลานี้ พบว่าเป็นไปในลักษณะหลากหลายสายพันธุ์แบบ variant soup
โดยมีทั้ง BA.5 39%, BA.2.75 26%, BQ.1 19%, XBB 4% รวมทั้งอื่น ๆ
ลักษณะดังที่กล่าวมาแล้วข้างต้น เป็นที่คาดคะเนกันว่าประเทศอื่น ๆ ก็จะเป็นไปในรูปแบบนี้ โดยมีสายพันธุ์ย่อยใหม่ ที่น่าวิตกเช่น BQ.1.x, XBB, BA.2.75.x ที่อาจมีสัดส่วนสูงแตกต่างกันไปในแต่ละทวีป รวมทั้งจะมาเทคโอเว่อร์ BA.5 ในเวลาอันสั้น ดังนี้ BQ.1.x จะครอบครองสัดส่วนนำ ในอเมริกา รวมทั้ง ยุโรป ส่วน BA.2.75.x รวมทั้ง XBB จะเด่นในแถบเอเชีย
การระบาดในไทยเรามีทิศทางจะเป็นไปในแนวทางข้างต้น
…ตีระฆังเตือนยืนยันหัวข้อการดื้อต่อภูมิต้านทาน
คณะทำงานของ David Ho จากมหาวิทยาลัยโคลัมเบีย ประเทศอเมริกา ได้เผยแพร่ผลจากงานวิจัยใน bioRxiv เมื่อวานนี้ 28 พฤศจิกายน 2565
ชี้ให้เห็นว่า โควิดสายพันธุ์ย่อยใหม่ ที่เกิดขึ้น ไม่ว่าจะเป็น BQ.1.x รวมทั้ง XBB นั้น
ดื้อต่อภูมิต้านทานทั้งจากวัคซีน รวมทั้งการที่เคยติดโรคมาก่อน มากกว่าสายพันธุ์อื่น ๆ ที่เคยระบาดมาก่อนหน้านี้เป็นอย่างมาก
แม้ข้อมูลทางคลินิกในปัจจุบัน ยังไม่มีหลักฐานยืนยันว่าจะก่อให้ป่วยไข้ร้ายแรงเพิ่มมากขึ้นกว่าสายพันธุ์ที่เคยระบาดเดิม
แม้กระนั้นสมรรถนะการดื้อต่อภูมิต้านทานที่มากขึ้นนั้น ย่อมส่งผลทำให้มีโอกาสที่จะเกิดการติดโรคได้ง่ายดายมากยิ่งขึ้น หรือ แพร่กันได้เพิ่มมากขึ้นเป็นเงาตามตัว
อย่างนี้เอง ที่เป็นตัวตอกย้ำให้เห็น ถึงจุดสำคัญของการป้องกันตัว ระหว่างการใช้ชีวิตประจำวัน ทั้งหัวข้อการใส่หน้ากาก เลี่ยงความประพฤติปฏิบัติเสี่ยง เลี่ยงสถานที่แออัดคับแคบระบายอากาศไม่ดี รักษาความสะอาด รวมทั้ง เว้นระยะห่าง จากผู้อื่น
Personal protective behaviors เป็นเกราะป้องกันที่สำคัญที่สุด
…ทางเดินประวัติศาสตร์การแพร่ ของแต่ละสายพันธุ์
โควิด-19 แพร่ระบาดมานับเป็นเวลาหลายปี โดยมีสายพันธุ์ที่หลากหลาย
ถ้าเปรียบเทียบกันตัวต่อตัว จะพบว่า ในช่วงเวลา 100 วันแรกของการระบาด สายพันธุ์ Omicron นั้นแพร่ไปยังประเทศต่าง ๆ ทั่วโลกได้มากกว่าสายพันธุ์อื่น ที่ระบาดมาก่อน ถึง 5 เท่า
แต่ละระลอกก่อนหน้านี้ ตั้งแต่สายพันธุ์เริ่มแรก (Wuhan: Wild type), เบต้า, แกมม่า, อัลฟ่า, เดลต้า, และ Omicron นั้น ก็มีลักษณะของ ทวีปที่มีการระบาดหนัก ก่อนกระจายไปยังทวีปอื่น ๆ ที่แตกต่างกันไป
…สำหรับระลอกอนาคตนั้น ลักษณะการระบาดน่าจะมีทิศทางแตกต่างไปจากอดีตกาล เพราะมีเหตุหัวข้อการเดินทางระหว่างประเทศเกิดขึ้นมาก การระบาดจะเป็นลักษณะหลากหลายสายพันธุ์ แปรเปลี่ยนกับการนำเข้า ส่งออก รวมทั้งสมรรถนะของไวรัสแต่ละสายพันธุ์ ความประพฤติปฏิบัติการป้องกันตัว รวมทั้ง การใช้ชีวิตของพลเมือง จำพวก รวมทั้งความครอบคลุมของวัคซีนที่ใช้ และอื่น ๆ
ผลกระทบที่จะเกิดขึ้น ทั้งในแง่จำนวนการรับเชื้อ การป่วย การตาย รวมทั้ง Long COVID นั้น จึงมีโอกาสสูง ที่จะแปรเปลี่ยนกับหลักการควบคุมป้องกันโรค รวมทั้ง ความพร้อมเพรียง “จริง” ของระบบสาธารณสุขของประเทศนั้น ทั้งเรื่องยาที่ตามมาตรฐาน วัคซีนที่มีประสิทธิภาพ บริการดูแลต่าง ๆ ว่าประชาชนในประเทศ จะเข้าถึง รวมทั้ง พึ่งได้ไหม ยามที่เกิดปัญหา
ผลที่ประสงค์ของทุกสังคม คือ ยามวิกฤติ ประชาชนสามารถพึ่ง รวมทั้งได้รับความให้การช่วยเหลือดูแลอย่างทันทีทันควัน มีประสิทธิภาพ โดยตลอด
ไม่ต้องเผชิญกับสภาวะสิ้นหวัง รอคอย จนกระทั่งต้องดิ้นรนตีกระปุกขวนขวายหาทางรอด กันเอาเองแบบ อัตตาหิ อัตตโน นาโถ
…เหตุการณ์ตอนนี้นั้น จึงควรใช้ชีวิตอย่างมีสติ ไม่ประมาทสำหรับเพื่อการดำรงชีวิต
ป้องกันตัวอย่างสม่ำเสมอ ทั้งช่วงดำเนินงาน เรียน หรือท่องเที่ยว
ฉีดวัคซีนเข็มกระตุ้นให้ครบตามที่ได้กำหนด
ใส่หน้ากากอย่างถูกต้อง จะช่วยลดความเสี่ยงลงไปได้มาก
นอกเหนือจากนี้ ยังคงเจอลักษณะของการสูญเสียการได้กลิ่น รวมทั้งการรับรส เจออาการแตกต่างจากปกติเกี่ยวกับระบบทางเดินอาหาร กรุ๊ปลักษณะของระบบทางเดินหายใจ หายใจถี่ หายใจลำบาก รวมทั้งกรุ๊ปอาการนอกระบบ ที่ไปคล้ายกันกับสายพันธุ์เดลตาได้เหมือนกัน
สำหรับคนที่สัมผัสเสี่ยงสูง หรือมีลักษณะเสี่ยงติดโรค เสนอแนะให้ตรวจ ATK ด้วยตนเอง โดยควรที่จะเลือก ATK ที่ได้รับมาตรฐาน รวมทั้ง มีค่าความไว (Sensitivity) รวมทั้ง ค่าความจำเพาะ (Specificity) ไม่ต่ำกว่า 90%
อ้างอิง
1. Wang Q et al. Alarming antibody evasion properties of rising SARS-CoV-2 BQ and XBB subvariants. bioRxiv. 28 November 2022.
2. Tegally H et al. Global Expansion of SARS-CoV-2 Variants of Concern: Dispersal Patterns and Influence of Air Travel. medRxiv. 27 November 2022.
ข้อมูลที่ได้มาจาก รองศาสตราจารย์นพ.ธีระ วรธนารัตน์
